Blisko budynków Centrum Nowoczesności Młyn Wiedzy w przeszłości znajdowała się stacja kolejowa.
Jak potoczyła się jej historia? Wyjaśnia Damian Filipiak.
W pobliżu Młyna Wiedzy znajduje się ulica Dworcowa, lecz nie ma przy niej żadnego dworca. Nie ma obecnie, a nazwa ulicy nie jest przypadkowa. W XIX wieku wzdłuż tego traktu przebiegały tory kolejowe będące częścią Kolei Miast Nadwiślańskich, pruskiej inwestycji mającej połączyć Toruń z Malborkiem. Pierwszy odcinek tej linii, z Torunia do Chełmży, oddano do użytku 1 lipca 1882 roku. W tym samym czasie w podtoruńskiej wsi Mokre wzniesiono dworzec. Nosił on nazwę “Bahnhof Mocker”, czyli Dworzec Mokre.
1 kwietnia 1906 roku miejscowość Mokre została włączona do Torunia. Jednocześnie postanowiono zbudować nowy, duży dworzec w tym rejonie. Obiekt powstał wzdłuż linii kolejowej łączącej Poznań z Insterburgiem (Wystruciem), która okazała się ważniejsza niż trasa Toruń – Malbork. Nowy Dworzec oddano do użytku w 1909 roku i nazwano “Thorn Mocker” (Toruń Mokre), obecnie Toruń Wschodni. Aby nowopowstały dworzec mógł obsługiwać pociągi na trasie do Malborka, skorygowano przebieg tej linii. A co stało się z dotychczasowym Dworcem Mokre?
Zmieniono mu nazwę na “Toruń Stare Mokre” i odtąd przez kolejne lata funkcjonował tylko jako dworzec towarowy obsługujący m.in. Toruński Młyn Parowy. Dziś po dawnym dworcu pozostał niewielki budynek (ul. Dworcowa 10), niczym nie wyróżniający się na tle okolicznej zabudowy. Jego szkieletowa konstrukcja, zwana też pruskim murem, zakryta jest obecnie szarym tynkiem. Obiekt został wpisany do gminnego rejestru zabytków (poz. 1902). Obecnie pełni funkcje mieszkalne.
Bibliografia:
- Gminna ewidencja zabytków w Toruniu (na koniec I kwartału 2015), https://www.bip.torun.pl/umt_wydz.php?Kod=20&BaP=Wydz [dostęp 2020-11-10].
- Historia Torunia, t.III, cz.1: W czasach zaboru pruskiego (1793-1920), pod red. M. Biskupa, Toruń 2003.
- Kadlec M.P., Dawny Dworzec Mokre, Blog po Toruniu, 5 sierpnia 2019, http://potoruniu.blogspot.com/2019/08/dawny-dworzec-mokre.html [dostęp 2020-11-10].
- Kucharzewska J., Architektura i urbanistyka Torunia w latach 1871-1920, Warszawa 2004.
- Przybyszewski J., Rozwój kolei w Toruniu, 5 sierpnia 2019, https://storymaps.arcgis.com/stories/3d218ecaabe24cedbea22d496d224069 [dostęp 2020-11-10].
- Spandowski S., Miasto wędrujących dworców, Nowości. Dziennik Toruński, 25.10.2011, s.15.
- Toruń Mokre, Wikipedia [dostęp 2020-11-10].