Toruńska Noc Naukowców 2024

Wszystkie stanowiska w MW1 będą ogólnodostępne w czasie trwania TNN

I PIĘTRO

Przestrzeń wystawy „O obrotach”

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Liczne odcienie luminescencji – Aleksander Jabłoński
• sala warsztatowa, godz. 17:00-17:40; 19:00-19:40; 20:00-20:40 – warsztaty z zakresu poprawnego zachowania się przy stole „Jak być lwem salonowym” – dr Joanna Modrzyńska, Wydział Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie UMK

Na warsztaty składają się:

1. prezentacje:

• skąd się wzięły sztućce i jak z nich poprawnie korzystać?
• jak korzystać z serwetek?
• przykładowe nakrycia
• podstawowe reguły zachowania przy stole

2. prezentacja różnych rodzajów sztućców,
3. dla chętnych – wyklejanka (poprawne ułożenie podstawowych elementów nakrycia),
4. wspólne złożenie serwetki.

II PIĘTRO

Przestrzeń wystawy „Rzeka”

• stanowisko popularnonaukowe Fundacji Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza z Rzeszowa

Przestrzeń wystawy „Iluzje i Ruch”

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Hormonalny i witaminowy zawrót głowy – Tadeusz Reichstein

Przestrzeń pracowni biologicznej

• miniwarsztaty mikrobiologiczne Instytutu Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności Polskiej Akademii Nauk

III PIĘTRO

Przestrzeń wystawy przeŻycie

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Z owadami za pan brat – Jan Prüffer
• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Ryby w stawie – Włodzimierz Kulmatycki

Przestrzeń pracowni kreatywnej przeBudowa

• wykłady/rozmowy oraz stoisko Narodowego Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS

IV PIĘTRO

Przestrzeń wystawy „…To takie proste!”

• stanowisko popularnonaukowe Fundacji Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza z Rzeszowa

Przestrzeń pracowni fizycznej

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Złapać egzoplanetę – Mikołaj Kopernik + prof. Aleksander Wolszczan
• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Interferencje duże i małe – Albert Michelson

V PIĘTRO

Przestrzeń wystawy „IDEE”

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Nie taki krzyżak straszny – Marian Biskup

VI PIĘTRO

Przestrzeń wystawy „MagnesTo”

• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Podróż na biały kontynent – Henryk Arctowski
• stanowisko popularnonaukowe CNMW, Enigmatyczne łamigłówki – Marian Rejewski

W przestrzeni wystaw „Ścieżka społeczno-kulturowa” i „Ścieżka emocji”, w godz. 16:00-19:30 odbędą się wykłady przygotowane przez Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu.

WYKŁADY

1. 16:00-16:45, Ścieżka społeczno-kulturowa, „Badanie antymaterii z atomową precyzją” – prof. dr hab. Tomasz Sowiński – Instytut Fizyki Polskiej Akademii Nauk

Wykład poświęcony badaniom prowadzonym z udziałem zespołu polskich naukowców z Torunia i Warszawy w Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN w Genewie. Badania te dotyczą oddziaływań materii z antymaterią – egzotycznymi cząstkami o fascynujących i wciąż nie w pełni poznanych właściwościach.

2. 17:00-17:45, Ścieżka społeczno-kulturowa, „What matters about matter?” – dr Igor Di Marco – Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej, UMK w Toruniu (wykład w języku angielskim)

I will present a popularized vision of the quantum mechanical world and I will explain how this knowledge is used in various subjects, in particular for materials design and optimization.

3. 18:00-18:45, Ścieżka społeczno-kulturowa, „Mózg i nasze emocje” – dr Marek Jurgowiak – Katedra Biochemii Klinicznej – Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum UMK w Bydgoszczy

Powołaliśmy do życia i rozbudowujemy w kierunku trudnym do przewidzenia naszą cywilizację. A to za sprawą mózgu wyposażonego we wszystko co pozwala nam przeżyć w stale zmieniającym się środowisku. Ważną rolę odgrywa w tym układ nagrody (motywacji), neurony lustrzane i szereg neuromediatorów zalewających stale nasze mózgi. Neurobiologiczne podłoże naszych emocji stanowi o przeżyciu jednostki i całego gatunku Homo saopiens.

KONFERENCJA

1. 16:00-17:30, Ścieżka emocji, konferencja nt. uzależnień behawioralnych dla młodzieży, rodziców, opiekunów oraz nauczycieli pt. „Uzależnienia behawioralne wśród dzieci i młodzieży” – dr hab. Jolanta Jarczyńska,  adiunkt badawczo-dydaktyczny, p.o. kierownika na Wydziale Pedagogiki na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy

Pani dr hab. Jolanta Jarczyńska w swojej pracy badawczej zajmuje się  tematem uzależnień behawioralnych oraz profilaktyką i socjoterapią. Bierze udział w licznych konferencjach naukowych w kraju i za granicą. Jest autorką wielu publikacji naukowych. Otrzymała liczne nagrody i wyróżnienia.

SALA KONFERENCYJNA, godz. 19.30-21.30

„Planety poza Układem Słonecznym: 30 lat później” – prof. Aleksander Wolszczan, Pennsylvania State University, USA

Prof. Aleksander Wolszczan przybliży historię poszukiwań planet poza Układem Słonecznym, przypomni odkrycie układu planetarnego wokół gwiazdy neutronowej oraz odnalezienie pierwszej planety krążącej wokół gwiazdy podobnej do Słońca. Podsumuje też stan badań planet pozasłonecznych. Polski naukowiec, wykorzystując radioteleskop w Arecibo, zaobserwował w 1992 roku planety okrążające pulsara PSR 1257+12 znajdującego się w Gwiazdozbiorze Panny. Pulsary to szczególny rodzaj gwiazd neutronowych, niezwykle gęstych pozostałości po śmierci masywnych gwiazd. Obracając się z wysoką prędkością pulsary wysyłają pulsujące sygnały radiowe. Najbardziej intuicyjna jest jednak metoda tranzytu, w której obserwujemy zmianę blasku gwiazdy, podczas gdy planeta przechodząc przed nią, przysłania jej tarczę. Pierwsze odkrycie egzoplanety należy przypisać Aleksandrowi Wolszczanowi, który wykorzystał właśnie tą metodę”. Planety wokół pulsara zostały odkryte przy pomocy chronometrażu impulsów pulsara. Metoda ta jest podobna do metody prędkości radialnych, ale jest znacznie bardziej precyzyjna. Odkrycie dokonane przez zespół profesora Aleksandra Wolszczana zostało uznane przez czasopismo “Nature” jako jedno z 15 najbardziej przełomowych odkryć w dziedzinie fizyki. Magazyn “Astronomy” wyróżnił zaobserwowanie pierwszych planet pozasłonecznych na liście 25 najważniejszych odkryć astronomicznych wszechczasów.

Wykład będzie transmitowany na żywo na kanale YouTube oraz Facebook CNMW.

Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMK

godz. 09:00-09:45 – dr Anna Michalska, dr hab. Magdalena Hagner-Derengowska, prof. UMK, mgr Klaudia Żbikowska (studentka) – Katedra Kultury Fizycznej UMK

• Spacer badawczy po kampusie UMK z ćwiczeniami oddechowymi oraz elementami relaksacji. Obowiązuje strój sportowy.

godz. 10:00-10:45 – dr Anna Michalska, dr Olga Smoleńska, dr hab. Magdalena Hagner-Derengowska, prof. UMK, mgr Klaudia Żbikowska (studentka) – Katedra Kultury Fizycznej UMK

• Mini turniej Boccia – to ciekawa forma spędzania czasu, ta forma aktywności fizycznej pozwala na pełną unifikację poziomu sportowego – w grze może uczestniczyć każdy. Drużyny składają się z 3 zawodników. Do gry potrzebny jest zestaw boccia oraz wyznaczone (często umowne) pole do gry. To przyjemna forma spędzania czasu wolnego z nutką zdrowej rywalizacji sportowej.

godz. 11:15-12:00 – dr Anna Michalska, dr hab. Radosław Muszkieta, prof. UMK, dr hab. Walerij Żukow, prof. UMK – Katedra Kultury Fizycznej UMK

• Wykład „Zdrowie – jak o nie dbać, jak o nim mówić?” – z zakresu zdrowych praktyk żywieniowych i aktywnego spędzania czasu wolnego – przegląd toruńskiej oferty.

Wydział Sztuk Pięknych UMK

godz. 09:30-11:00

godz. 11:30-13:00 – Marta Nalaskowska, dr Ivona Jablonskaja – Wydział Sztuk Pięknych, Katedra Konserwacji-Restauracji Papieru i Skóry UMK

• Warsztaty „Brąz van Dyka – wywołaj fotografie tradycyjną techniką. Warsztat dawnego fotografa. Wprowadzenie do konserwacji fotografii” – będą to warsztaty na temat dawnych technik fotograficznych. Uczestnicy doświadczą magicznego procesu powstawania fotografii – od naświetlenia do wywoływania. Świetna zabawa gwarantowana! Warsztaty będą okazją do porozmawiania o konserwacji i sposobach przechowywania dawnych fotografii.

Wydział Fizyki Astronomii i Informatyki Stosowanej UMK, Instytut Nauk Technicznych

godz. 10:00-12:00 – dr Robert Frankowski, dr Marcin Kowalski

• Warsztaty „Projektowanie systemów elektroniki z wykorzystaniem struktur reprogramowalnych” – projektowanie nowoczesnej elektroniki wymaga wsparcia ze strony wydajnych narzędzi EDA, które skutecznie przyśpieszają proces projektowania, weryfikacji i implementacji. Uczestnicy warsztatów zostaną zaznajomieni z podstawami projektowania nowoczesnej elektroniki z wykorzystaniem struktur reprogramowalnych w oparciu o specjalistyczne środowisko programistyczne firmy Xilinx/AMD.

Wydział Chemii UMK

godz. 12:30-13:30

godz. 14:00-15:00 – Julia Moszczyńska, Karolina Ostrowska, Agnieszka Marczyńska, Karolina Kałduńska, Marita Samburska, Julia Pachniewska

• Warsztaty „Chemiku pokoloruj mój świat…” – jesień nie musi kojarzyć się z szarością i pluchą wynikającą z odejścia lata. Na Wydziale Chemii, to czas eksplozji kolorów i magicznych eksperymentów. Wydział zaprasza na warsztaty, które rozświetlą Twoją jesień i pokażą wszystkie najpiękniejsze kolory tej wyjątkowej pory roku. Zobaczysz, jak chemia potrafi przemienić jesienną melancholię w prawdziwą feerię barw. Nauka może być fascynująca i pełna niespodzianek. Przyjdź i przekonaj się sam!

Stanowisko nr 1

Liczne odcienie luminescencji – przybliżenie postaci Aleksandra Jabłońskiego

Luminescencja jest zjawiskiem występującym w naturze i chemii. Obserwujemy wiele różnych jej form zarówno w reakcjach chemicznych, wyładowania atmosferycznych jak i w przypadku niektórych zwierząt i roślin.  Jej naukowe wytłumaczenie zajęło ludzkości dużo czasu.  To osiągnięcie można przypisać Aleksandrowi Jabłońskiemu, który wyjaśnił zagadnienie różnymi poziomami energetycznymi cząsteczek i zobrazował na słynnym diagramie. Badał również zagadnienia spektroskopowe związane z rozszerzaniem linii widmowej.

Na stanowisku uczestnicy wykonają kilka eksperymentów powiązanych z różnymi typami luminescencji. Zaobserwują m.in. jak reagują różne materiały na światło UV.

Stanowisko nr 2

Hormonalny i witaminowy zawrót głowy – przybliżenie postaci Tadeusza Reichsteina

Gdy 1928 r jeden z uczonych odkrył witaminę C, wielu chemików na świecie próbowało opracować jej syntezę, by „produkować” ją na skalę przemysłową. Jednym z nich był Tadeusz Reichstein. Opracował on otrzymywanie tego związku poprzez włączenie bakterii w cykl jego wytwarzania. Miały one zastąpić pracę laborantów nad produkcją substratów do następnych procesów. Ta oryginalna metoda syntezy witaminy C umożliwiała obniżenie kosztów jej powstawania. Wyniki badań zostały opublikowane w 1933 r., jednakże profesor nie przestał dalej zgłębiać biochemii. W kolejnym etapie życia zajmował się wyizolowaniem z ekstraktów kory nadnerczy związków wykazujących hormonalne właściwości, określeniem ich składu i opracowaniem syntezy umożliwiających ich produkcję w celach leczniczych. Za odkrycie hormonów kory nadnerczy, ich izolację i wprowadzenie do medycyny w 1950 roku otrzymał Nagrodę Nobla wraz z zespołem.

Na stanowisku wyjaśnimy, jak wygląda witamina C i dlaczego jest taka ważna dla naszego zdrowia. Wykonamy również eksperymenty sprawdzające, w jakich produktach jest jej najwięcej. Na modelu pokażemy również, gdzie są nadnercza, jakie hormony wydzielają i zaprezentujemy ich funkcje.

Stanowisko nr 3

Z owadami za pan brat – przybliżenie postaci Jana Prüffera 

Bardzo ważnym elementem ekosystemu są owady – utrzymują jego równowagę i stabilność. Część z nich stanowi pożywienie dla licznych ptaków, ssaków, gadów, płazów, a także niektórych ryb. Same natomiast żywią się martwą materią. Są również owady, które zapylają rośliny zarówno te wykorzystywane przez człowieka, jak również gatunki dzikorosnące. Dzięki temu rośliny mogą przetrwać, a jednocześnie stanowią pokarm dla wielu gatunków zwierząt. Niestety w ostatnim czasie obserwuje się zwiększenie wymierania zapylaczy, co dla całego ekosystemu jest szczególnie niekorzystne. Aby móc chronić zapylacze m.in. pszczoły oraz motyle trzeba lepiej je poznać. Nauka entomologiczna cały czas się rozwija, a jednym z naukowców zajmujących się owadami był Jan Prüffer, który wydał liczne publikacje na ich temat.

Na stanowisku przybliżymy uczestnikom cykl rozwojowy motyla, biedronki i pszczoły. Pod mikroskopami przyjrzymy się z bliska poszczególnym elementom ciała – w tym łuskom na skrzydłach motyli, które to stanowiły szczególne zainteresowanie badań Jana Prüffera. Uczestnicy będą mogli po zapoznaniu się z różnymi gatunkami motyli i na ich wzór stworzyć własnego w formie drewnianego magnesu.

Stanowisko nr 4.

Ryby w stawie – przybliżenie postaci Włodzimierza Kulmatyckiego

Zanieczyszczenie rzek i środowiska ma bardzo duży wpływ na żyjące tam stworzenie, przede wszystkim ryby. Włodzimierz Kulmatycki ichtiolog, twórca pierwszej w kraju pracowni rybackiej w sposób pionierskich badał wpływ zanieczyszczeń na rzekę Brdę, Wartę czy Rudę. W wyniku jego badań wydano zarządzenia państwowe o zakazie zatruwania ryb w rzekach poprzez ścieki.

Na stanowisku przybliżymy uczestnikom budowę ciała ryby. Zachęcimy również zabawy podczas, której będą łowić modele ryb w stawie i zgadywać jaki gatunek udało im się złapać. Do zabawy wykorzystamy ryby w formie maskotek, z niepowtarzalną, realistyczną grafiką, która została zaprojektowana przez absolwentkę ASP w Krakowie. Popularne gatunki ryb prezentowane są w bardzo subtelnej, kolorowej i naturalnej formie podkreślając ich niebywałe piękno.

Stanowisko nr 5

Podróż na biały kontynent – przybliżenie postaci Henryka Arctowskiego

W starożytności Europejczycy znali trzy kontynenty. Stopniowo, w rezultacie prowadzonych wypraw, nasz horyzont geograficzny powiększał się wraz z odkrywaniem nowych lądów.  Eksploracja nie zawsze była jednorazowym aktem. Tak było w przypadku Antarktydy. Po raz pierwszy wyspy subantarktyczne mogły zostać dostrzeżone w 1599 r. Nie ma jednak dowodów na to, by przed 1819 rokiem ludzie dotarli na kontynent. Udział w jego odkryciu mają zarówno Brytyjczycy, jak i Rosjanie oraz Amerykanie. Jednym z naukowców, który badał Antarktydę był Polak – Henryk Arctowski. Był szefem ekspedycji w latach 1897-1899, podczas której naukowcy dokonali pierwszych pomiarów geograficznych oraz meteorologicznych, a  także sfotografowali okoliczne tereny. Henryk Arctowski opublikował ponad 400 prac, w których opisywał swoje wyprawy i rezultaty badań naukowych.
Wszystko to znacznie przyczyniło się do głębszego poznania tego lądu. W 1977 roku powstała tam Polska Stacja Antarktyczna,  nazwana właśnie imieniem Henryka Arctowskiego – najbardziej znanego polskiego badacza stron polarnych. Jest to całoroczna stacja naukowo-badawcza położona nad Zatoką Admiralicji na wyspie Króla Jerzego w archipelagu Szetlandów Południowych.

Na stanowisku pokażemy uczestnikom, gdzie znajduje się Antarktyda i czym różni się od drugiej strefy polarnej, jaką jest Arktyka. Przybliżymy, jaki panuje tam klimat oraz jakie zwierzęta tam zamieszkują. Jednym z zadań będzie odnalezienie figurek zwierząt, które żyją na Antarktydzie i ustawienie ich na makiecie kontynentu.

Stanowisko nr 6

Enigmatyczne łamigłówki – przybliżenie postaci Mariana Rejewskiego

Od niepamiętnych czasów ludzie starali się przekazywać tajne wiadomości, w taki sposób aby nikt niepowołany nie mógł ich odczytać. W tym celu wymyślano rozmaite szyfry i kody. W XX wieku szyfrowanie wiadomości stało się bardzo skomplikowane. Jednym z najsłynniejszych urządzeń, które służyły do tego celu, była Enigma, niemiecka przenośna elektromechaniczna maszyna szyfrująca, oparta na mechanizmie obracających się wirników. Ze względu na olbrzymią liczbę możliwych kombinacji ustawień maszyny, jej użytkownicy byli przekonani o całkowitym bezpieczeństwie przekazu. Pierwsze próby złamania szyfru Enigmy podejmowano we Francji, Anglii i w Polsce już pod koniec lat dwudziestych, jednak bez powodzenia. Dopiero zaangażowanie do pracy najzdolniejszych absolwentów kursu kryptologii, w tym Mariana Rejewskiego, przyniosło rezultaty. W 1932 roku Marianowi Rejewskiemu udało się rozwiązać szyfr Enigmy. Osiągnięcia polskich kryptologów znacznie ułatwiły i przyspieszyły prace nad rozszyfrowaniem niemieckich wiadomości podczas II wojny światowej.

Na stanowisku przybliżymy różne szyfry i kody służące do ukrycia treści wiadomości. Uczestnicy będą mogli spróbować swoich sił i zmierzyć się z przygotowanymi szyframi, zagadkami, łamigłówkami. Do zabawy przygotowaliśmy kilkanaście gier i mnóstwo zadań, z którymi każdy z uczestników będzie mógł się zmierzyć.

Stanowisko nr 7

Złapać egzoplanetę – przybliżenie postaci Mikołaja Kopernika, prof. Aleksanera Wolszczana

Wszyscy jesteśmy świadomi obecności innych planet wokół Słońca. Jednak gdy poznano obiekty w Układzie Słonecznym, ludzkość zwróciła swój wzrok na inne gwiazdy w naszej galaktyce, spodziewając się znaleźć układy podobne do naszego. Czy jest w nich druga Ziemia, glob niewymagający drogiej i długiej terraformacji? Zgodnie z oczekiwaniami w kosmosie odnaleziono wielką liczbą układów planetarnych. Do 2024 r. odkryto ponad 4000 gwiazd posiadających planety, których potwierdzona  liczba wyniosła nieco ponad 5500. Jednak do detekcji tak małych i odległych obiektów należy użyć specjalnych metod. Robienie bezpośrednich zdjęć w wielu przypadkach nie przynosi rezultatu ze względu na pobliski blask gwiazdy. Zazwyczaj w celu detekcji tzw. egzoplanet, czyli planet orbitujących, inne gwiazdy niż Słońce, stosowane jest kilka różnych sposobów. Jednym z nich jest pomiar prędkości radialnych wynikających z wpływu grawitacyjnego satelity, z którego korzysta również metoda mikrosoczewkowania grawitacyjnego, wykorzystująca zmianę blasku obiektów tła. Najbardziej intuicyjna jest jednak metoda tranzytu, w której obserwujemy zmianę blasku gwiazdy, podczas gdy planeta przechodząc przed nią, przysłania jej tarczę.

Pierwsze odkrycie egzoplanety należy przypisać Aleksandrowi Wolszczanowi, który wykorzystał właśnie tą metodę. Co ciekawe, odkryte planety orbitowały nie gwiazdę, ale jej pozostałość – pulsara.

Na stanowisku możemy poznać metody detekcji egzoplanet oraz jak prezentują się najróżniejsze układy gwiazda – planeta bądź gwiazda- gwiazda. Przybliżone zostaną obiekty odkryte w ekstremalnych warunkach, jak i takie mogące gościć życie.

Stanowisko nr 8

Interferencje duże i małe – przybliżenie postaci Alberta Michelsona

Interferometr jest jednym z najważniejszych urządzeń w dzisiejszej astronomii i optyce. W swojej budowie wykorzystuje falową naturę światła w zjawisku interferencji, czyli naprzemiennego wygaszania i wzmacniania fal w wyniku ich nakładania. Wykorzystuje się je w radioastronomii, astronomii optycznej, detekcji fal grawitacyjnych, precyzyjnej tomografii czy inżynierii. Pozwala na bardzo precyzyjne określenie powierzchni danego obiektu, jak i w detekcji wielkich zaburzeń w czasoprzestrzeni. Jeden z najbardziej znaczących interferometrów został stworzony przez Alberta Michelsona, którego wynalazek wykorzystujący półprzepuszczalne zwierciadło i operujący na wiązkach światła pozwala na pomiar zmian odległości o niezwykłej dokładności.

Odwiedzający stanowisko mogą zapoznać się ze zjawiskami dyfrakcji i interferencji, wykorzystując m.in. siatki dyfrakcyjne.

Stanowisko nr 9

Nie taki krzyżak straszny – przybliżenie postaci Mariana Biskupa

Zakon Szpital Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie był jednym z trzech największych zakonów rycerskich powstałych w średniowieczu, w okresie wypraw krzyżowych. W Polsce znany jest bardziej pod określeniem zakonu krzyżackiego, z powodu czarnych krzyży noszonych na płaszczach przez braci rycerzy. Chociaż Krzyżacy kojarzą się głównie z bitwą pod Grunwaldem oraz licznymi wojnami jakie prowadzili w Polską, zakon ten miał na swoim koncie też wiele zasług. Stworzył potężne państwo ze sprawnie działającą administracją. Założył wiele miast, które dzięki niemu mogły się rozwijać, a niektóre z nich, takie jak Gdańsk, Elbląg czy Toruń stały się jednymi z największych i najbogatszych ośrodków w Europie Środkowej. Jednym z naukowców zajmujących się badaniem historii oraz dokonań zakonu krzyżackiego na ziemiach polskich był Marian Biskup, który temu tematowi poświęcił wiele swoich publikacji.

Odwiedzający stanowisko poznają historię zakonu krzyżackiego oraz jego dokonania i zasługi na ziemiach polskich. Dowiedzą się również jak wyglądał rycerz zakonny i będą mogli przywdziać strój rycerski, aby samemu przeobrazić się w krzyżaka. Na stanowisko uczestnicy mając do dyspozycji nie tylko krzyżackie stroje i hełmy, ale również suknie dworzanek oraz mieszczanek będą mogli się przebrać i zrobić sobie pamiątkowe zdjęcie.
Czasy krzyżackie, to również czasy budowy ogromnych zamków, dlatego też każdy z uczestników będzie mógł wcielić się w ówczesnego budowniczego i spróbować swoich sił w ich budowie mając do dyspozycji różnego rodzaju klocki.

Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS, Uniwersytet Jagielloński

1. „Zrozumieć synchrotron: podróż elektronów do światła i odkryć naukowych kształtujących nasz świat” – wykłady/rozmowy z gośćmi na temat działania synchrotronu, jego wykorzystania do celów badawczych oraz wyników badań, które wpływają na zmianę komfortu życia każdego z nas – Agnieszka Cudek, Koordynatorka sekcji komunikacji NCPS SOLARIS
2. „Naukowiec w naturalnym środowisku” – wykład/rozmowy z gośćmi, z panelem pytań z odpowiedziami na temat pracy naukowców w największych laboratoriach badawczych na przykładzie Centrum SOLARIS. – dr. Paweł Nita, Opiekun infrastruktury badawczej NCPS
3. Stoisko prezentujące Narodowe Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS – ekspozycja elementów systemów próżniowych i linii badawczych, przykłady próbek badanych na synchrotronach i kriomikroskopach, model pierścienia akumulacyjnego i akceleratora liniowego w skali 1:100, prezentacja filmu przedstawiającego skan 3D pracowni akceleratorowych – bieżące inspirowanie uczestników wydarzenia przy stoisku NCPS SOLARIS (niezbędny jest stół z krzesłami i źródło prądu dla dwóch urządzeń – laptop i ekran oraz miejsce na dwa roll upy i ściankę ekspozycyjną). Stoiskiem będzie opiekować się głównie Pani Dagmara Chylewska- Olech, Specjalistka ds. promocji nauki.

Fundacja Wspierania Edukacji przy Stowarzyszeniu Dolina Lotnicza

1. Strefa lotnictwa

Symulator lotu samolotem F-35 – VR

Przeznaczony jest do prezentacji podstawowych właściwości samolotów oraz zapoznania z podstawami pilotażu tychże w trakcie krótkotrwałych sesji symulacyjnych. Dzięki systemowi sterowania typu HOTAS możliwe jest szybkie zapoznanie użytkowników bez wcześniejszego doświadczenia pilotażowego z zasadami sterowania samolotami i ich ograniczeniami, przy jednoczesnym zapewnieniu dość dużej dozy rozrywki w trakcie symulowanego lotu.

2. Symulator lotu szybowcem

Symulatory, których kształt przypomina kokpit prawdziwego szybowca. Program komputerowy symuluje zachowanie statku powietrznego w różnych fazach lotu. Użytkownik ma szanse wcielić się w rolę pilota szybowcowego, poznając sterowanie oraz budowę szybowców.

3. Tunel Aerodynamiczny

Eksponat składa się z dmuchawy, która wymusza przyspieszony przepływ powietrza w przestrzeni, w której znajduje się fragment skrzydła o specjalnie dobranym profilu lotniczym. Eksponat obrazuje opływ powietrza wokół skrzydła samolotu, a animatorzy wyjaśniają, że samolot unosi się w powietrze przy pomocy siły nośnej.

Zjawiska fizyczne: Powstawanie siły nośnej na profilu lotniczym, powstawanie sił na innych opływanych profilach.

4. Matematyka – królowa nauk, Łamigłówki

Zbiór zadań i zagadek logicznych w formie metalowych mechanizmów oraz układanek do rozwiązywania, które wykorzystują kreatywność uczestników rozwijając logiczne myślenie.

5. Strefa konstruktora, Kartonowe modele do sklejania

Działanie strefy nastawione jest na samodzielną pracę młodszych uczestników, w celu rozwijania ich zdolności manualnych

6. Strefa mechatroniki

Stanowisko naukowo techniczne pokazujące podstawy programowania oraz pozwalające użytkownikom na przejęcie kontroli nad robotami. W skład demonstrowanych zagadnień wchodzą:

1. Realizacja druku 3D za pomocą drukarki w układzie CoreXY. Zaprezentowanie etapów procesu RapidPrototyping.
2. Samodzielne sterowanie robotami kroczącymi – zastosowanie ich w przemyśle. Realizacja ruchu członów robota z przedstawieniem algorytmu sterowania.
3. Sterowanie robotem BB8 w labiryncie z wykorzystaniem komunikacji Bluetooth. Omówienie dostępnych funkcji w aplikacji opartej o system Android.
4. Prezentacja symulacji procesu zrobotyzowanego.

7. RoboWarsztat

Specjalnie zaprojektowane drewniane klocki z elementami elektronicznymi, doskonale łączą zabawę z nauką. Dzięki konstrukcji klocków, które wykorzystują śruby, nakrętki, tuleje i wiele innych elementów łączących, dzieci mają okazję rozwijać swoje zdolności manualne, natomiast dzięki częściom elektronicznym takim jak silniki, lampki i przełączniki uczą się podstawowych zasad tworzenia obwodów elektrycznych

8. Interaktywny robot EuGenius

Inobiotek – Instytut Rozrodu Zwierząt i Badań Żywności PAN

WARSZTATY MIKROBIOLOGICZNE, POKAZY, EKSPERYMENTY, QUIZY I KONKURSY Z GADŻETAMI:

1. Wędrówka mleka

Jakość mleka krowiego decyduje o jego technologicznej przydatności w mleczarstwie. Pokażemy w jaki sposób jest kontrolowana i dlaczego jest tak ważna w produkcji mlecznych produktów fermentowanych. Zademonstrujemy jak powstaje np. jogurt, kefir lub twaróg i jakie mikroorganizmy uczestniczą w ich wytwarzaniu. Mikroorganizmy te będzie można obejrzeć pod mikroskopem własnoręcznie wykonując preparat mikroskopowy. Warsztaty poprowadzą eksperci z Laboratorium Mikrobiologicznego.

2. Kosmiczna żywność

Czym odżywiają się kosmonauci? Czy my na co dzień również możemy odżywiać się tak, jak oni? Jak jest wytwarzana żywność, której data ważności ma 30 lat? Co to jest liofilizacja? Na te i wiele innych pytań odpowiemy podczas pokazu „Kosmiczna żywność”. Uczestnicy będą mogli obejrzeć m.in. kosmiczną jajecznicę i bigos oraz dowiedzieć się kto wynalazł liofilizację, ile wody zawierają owoce i warzywa i ile ważyłby człowiek, jakby z jego organizmu zabrano całą wodę. Podczas pokazów dla uczestników przewidziane są mini quizy i małe upominki.

3. „Sztuka kiszenia”

Ukisić można każdą jadalną roślinę – to najnowszy trend kulinarny. Utrwalanie żywności poprzez fermentację znane jest od wieków. Czynnik konserwujący to kwas mlekowy, wytwarzany przez bakterie uczestniczące w tym procesie.  Zapraszamy do „siania fermentu” i poznania nieoczywistych kiszonek, a także zobaczenia pod nowoczesnym mikroskopem obecnych w nich mikroorganizmów odpowiedzialnych za ten „ferment”.